'We staan als team voortdurend voor grote en kleine uitdagingen'
Binnen het CvTE werkt het team toetsen primair onderwijs al geruime tijd aan de voorbereidingen van de stelselwijziging als gevolg van de wet Doorstroomtoetsen po. Tot 1 augustus 2023 liep het oude stelsel nog (gedeeltelijk) door en was de Expertgroep Toetsen po verantwoordelijk voor de erkenning van leerlingvolgsystemen (lvs) en het adviseren van de minister over de toelating van eindtoetsen. Vanaf 1 augustus 2023 liggen alle verantwoordelijkheden rond de normering en de kwaliteitsbewaking van de doorstroomtoetsen po én leerlingvolgsystemen bij het CvTE.
Doorstroomtoetsen en leerlingvolgsystemen
Maaike Beuving, programmamanager toetsen primair onderwijs, licht toe wat deze stelselwijziging betekent voor de rol en taken van het CvTE: ‘Voor de beoordeling van doorstroomtoetsen en leerlingvolgsystemen hebben wij nieuwe regelingen opgesteld: het beoordelingskader doorstroomtoetsen en het beoordelingskader leerlingvolgsystemen (LVS). Daarin is gedetailleerd vastgelegd waaraan toetsen en observatie-instrumenten moeten voldoen om door het CvTE erkend te kunnen worden. Inmiddels hebben we de eerste beoordelingsprocessen afgerond, voor ons was dit een kleine mijlpaal.’
‘Voor aanbieders van doorstroomtoetsen geldt dat zij jaarlijks op een vast moment hun aanvraag bij het CvTE moeten indienen. Daaraan voorafgaand informeren we iedere aanbieder in een voorbereidend gesprek uitgebreid over hoe de procedure in zijn werk gaat. Op 1 juni jl. zaten we met ons team klaar om te checken of alle noodzakelijke documenten ingeleverd waren. Daarna hebben we de binnengekomen aanvragen doorgestuurd naar Stichting Cito die ons aan de hand van het beoordelingskader adviseert over de erkenning of vaststelling van een doorstroomtoets. Vervolgens controleerde de adviescommissie toetsen po van het CvTE - die bestaat uit onafhankelijke en vakinhoudelijke experts of het advies van Stichting Cito correct tot stand is gekomen. Deze adviescommissie toetsen po adviseert vervolgens het College over het wel of niet erkennen van een aangeboden doorstroomtoets of leerlingvolgsysteem. Dat is een spannende fase van een heel zorgvuldig traject.’
‘De hele procedure - van indienen van de aanvraag tot het nemen van een besluit - duurt maximaal 15 weken. En dat speelt zich (voor de doorstroomtoetsen) in de zomer af. Dat vergt wel wat van de mensen die erbij betrokken zijn. Vooral omdat het de eerste keer is in onze nieuwe rol. Voor alle betrokkenen (de verschillende aanbieders van doorstroomtoetsen, de betrokkenen van Stichting Cito, de leden van de adviescommissie toetsen po en het team toetsen po van het CvTE) is er een verandering in de rolverdeling, het tijdpad en de eisen in de kaders. Dat maakt het spannend. Half september worden de besluiten over erkenning van de doorstroomtoetsen in de Staatscourant gepubliceerd.’
Normering
'Een belangrijke, nieuwe taak voor ons is het bewaken van de vergelijkbaarheid van de verschillende doorstroomtoetsen. Voorheen lag de verantwoordelijkheid voor de normering bij de aanbieders van de toetsen zelf. Nu is het CvTE eindverantwoordelijk voor de normering van alle doorstroomtoetsen. Wij hebben hiervoor een regeling beoordelingsnormen opgesteld. Ook werken wij in samenwerking met de aanbieders van doorstroomtoetsen en Stichting Cito toe naar verbetering van het gezamenlijk anker. Dit is een set opgaven die in alle doorstroomtoetsen van een bepaald jaar wordt opgenomen. Alle marktpartijen werken hierbij dus nauw samen. Best ingewikkeld, maar boeiend en leuk om hierin verantwoordelijkheid te dragen,’ vervolgt Maaike. ‘Ons team komt voortdurend voor grote en kleine uitdagingen te staan, want een toetsoverstijgende normering en vergelijkbaarheid blijft een complex vraagstuk.’
Kansengelijkheid
‘De wet Doorstroomtoetsen po heeft als insteek het bevorderen van de kansengelijkheid,’ vervolgt Maaike. ‘De wet bepaalt dat voortaan alle basisschoolleerlingen uit groep 8 zich in één en dezelfde week, eind maart, kunnen aanmelden voor de vo-school van hun voorkeur. Het schooladvies wordt daarvoor vervroegd en de afname van de doorstroomtoets verschoven van april naar februari. Dit zal naar verwachting de kansengelijkheid bij de overgang van het primair naar het voortgezet onderwijs verbeteren. Scholen zijn wettelijk verplicht een doorstroomtoets en een leerlingvolgsysteem af te nemen. Dan moet je wel zorgen voor een kwalitatief goed aanbod en een transparante en uitlegbare procedure. Daarmee stel je leerlingen in staat te laten zien wat zij in huis hebben. Scholen mogen zelf kiezen welke goedgekeurde doorstroomtoets zij hun leerlingen in groep 8 aanbieden en welk leerlingvolgsysteem zij willen gebruiken. Maar voor een leerling uit groep 8 mag het niet uitmaken of hij of zij doorstroomtoets A of toets B maakt. Het toetsadvies moet hetzelfde zijn.’
Mooi team
Maaike is blij met het CvTE-team toetsen po: 'We hebben een goede mix van enerzijds collega's met een meer theoretische, onderwijskundige en/of juridische achtergrond en anderzijds collega's uit de praktijk van het primair onderwijs. Eigenlijk zit alles erin: veel denkkracht en creativiteit; mensen die goed structuur kunnen aanbrengen, veerkrachtig zijn en een lange adem hebben. En er wordt een hoop gelachen. Kortom, de uitvoering van het nieuwe stelsel is in gang gezet, komend schooljaar zal blijken hoe dit uitpakt. Niet alleen voor ons als het CvTE, maar ook voor de aanbieders en voor de scholen. Zo is het bijvoorbeeld spannend welke toets scholen die eerder de Centrale Eindtoets afnamen, gaan kiezen.’
Lees ook het interview met Tobi Hoogenboom over de voorbereidingen van de stelselwijziging als gevolg van de wet Doorstroomtoetsen po.