In gesprek met collegelid Yvonne van Zijl

Blogbericht | 09-05-2022 | Pieter Hendrikse

Pieter Hendrikse	voorzitter van het College voor Toetsen en Examens; oud-bestuurder Ons Middelbaar Onderwijs (OMO); houdt van fietsen, zwemmen én de zee, de betere film en uitvoeringen in Muziekgebouw Eindhoven.
Yvonne van Zijl	lid van het College voor Toetsen en Examens, conrector beheer & organisatie aan het Lorentz Casimir Lyceum in Eindhoven, houdt van skiën, (berg)wandelen, werken in haar moestuin en bakken voor familie en vrienden.

Van belang dat docenten zich mede verantwoordelijk voelen voor centrale examens

Wat leuk, Yvonne, dat we deze interviewafspraak bij jou op school hebben. Je bent conrector, geef je daarnaast ook nog les?

Ik gaf 8 uur per week wiskunde, maar ik ben inmiddels ook belast met de coördinatie van de nieuwbouw voor onze school. Dat vergt zoveel tijd, dat ik tijdelijk gestopt ben met lesgeven. Helaas, want ik ben docent in hart en nieren. 
 

En dan ben je ook nog lid van het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Waarom heb je daarvoor gekozen en wat levert het je op?

Op school sta je met je poten in de klei. Rond de centrale examens houd je je vooral bezig met de zaken van alledag. Als collegelid neem je meer afstand, kijk je op metaniveau. Je ziet hoe de examensystematiek in elkaar steekt, wat er bij de hele keten komt kijken. Dat neem ik weer mee terug naar school. Ik kan nu bijvoorbeeld veel beter aan examensecretarissen uitleggen waarom bepaalde beslissingen worden genomen. Ik stimuleer ook onze eindexamendocenten om bij te dragen aan de centrale examens, door mee te doen aan het pre-testen van examens of zich aan te melden als examinator bij de Staatsexamens. Dat is zo leerzaam. Het is van belang dat docenten zich mede verantwoordelijk voelen voor de kwaliteit van de centrale examens. 

Zouden scholen dat moeten stimuleren, is het iets dat bij de professionaliseringsagenda van iedere school zou moeten horen? 

Dat vind ik wel. Als je weet wat er bij een centraal examen komt kijken, wordt je vak alleen maar leuker. Als je daar als docent een rol in speelt, kan je dat ook meenemen bij je schoolexamens. Want goede toetsen kunnen maken en beoordelen is een vak apart. Wij hanteren niet voor niets het vier-ogen-principe, iemand die meekijkt en controleert. Van goede feedback leer je altijd. Zelfs als je al lang meedraait en denkt dat je het goed kan.
 

Zie je kansen om die docentenbetrokkenheid behalve op je eigen school ook breder te stimuleren? En welke rol zou het CvTE hierin kunnen spelen? 

Ik denk dat het CvTE binnen verschillende netwerken, zoals de vakverenigingen van docenten, nog meer aan de weg zou kunnen timmeren. De bekendheid van het CvTE is de afgelopen jaren al fors toegenomen door onder meer een project als Ieders Examen, het Platform van Examensecretarissen dat mede op initiatief van het CvTE is opgericht en door meer zichtbaarheid op sociale media. Ik weet zeker dat de docentenbetrokkenheid daardoor is vergroot.
 

Kun je iets meer vertellen over de impact van corona op jullie school; heeft het ook nog positieve zaken opgeleverd?

Bij alle maatregelen stond het belang van de leerlingen voorop. De aanpassing vorig jaar van de regels rond het centrale examen was terecht, ook al heeft het veel gevraagd van onze organisatie en van onze mensen. Voor dit examenjaar zijn de regels hetzelfde als vorig jaar. Dat maakt het in die zin voor de scholen en docenten relaxter, al blijft het ook dit jaar een drukke tijd voor alle betrokkenen. In 2020 waren er natuurlijk helemaal geen centrale examens. Daardoor ben ik meer gaan beseffen wat de waarde is van een diploma dat onafhankelijk is van school of eindexamenjaar. Dat is toch de meerwaarde van centrale examens. Ik ben geen voorstander van alleen maar schoolexamens. 
 

En wat moet de minister besluiten voor 2022/2023? Weer ‘back to normal’ of kunnen sommige aanpassingen, zoals de meerdere tijdvakken, structureel worden? 

Voor de leerlingen die volgend jaar eindexamen doen mogen wat mij betreft de meeste aanpassingen nog blijven. Zij hebben ook nog veel gemist door corona. Je zal altijd moeten kijken naar het belang van de leerlingen, maar dat hoeft niet per se ‘business as usual’ te betekenen. Onze school is nog vrij traditioneel, maar er zullen ook scholen zijn die al veel verder zijn met denken over en werken aan flexibilisering. Aan de andere kant: het is voor leerlingen ook fijn als ze in juli gewoon klaar zijn met hun examen. Misschien kunnen we als CvTE eens met anderen uit het werkveld ervaringen en ideeën uitwisselen over welke positieve ‘bijvangsten’ corona heeft opgeleverd? 
 

Zeker Yvonne, zo’n evaluatie lijkt mij met het oog op de toekomst heel zinnig. Binnen het bureau van CvTE zijn de afgelopen jaren de ‘schotten’ tussen de verschillende sectoren weggehaald en zijn er dwarsverbanden gelegd. Dat werkt verrassend goed. Ik ben benieuwd of dat ook bij jullie op school gebeurt. Dat bijvoorbeeld een docent Engels ook het centraal examen Engels in het mbo kent of gaat kijken op een vmbo waar ze al ver zijn met de afname van flexibele digitale examens. 

Eerlijk gezegd gebeurt dat nog te weinig. Wij zijn een havo/vwo-school en we hebben op onze school vrij weinig kennis van de ontwikkelingen op het vmbo. Maar waarom zouden bij ons digitale examens niet kunnen? Daarover wil ik wel met vaksecties in gesprek. Gewoon klein beginnen. We moeten af van het idee dat een centraal examen alleen maar op papier kan, anders gaat het over veertig jaar nog steeds op dezelfde manier. Vervolgopleidingen ontwikkelen zich ook. Daar moeten we in mee, anders wordt de overgang van middelbare school naar hbo/wo wel heel groot. 

Helemaal mee eens, kijk eens naar de TU Eindhoven, die hier op loopafstand ligt. Die is ook compleet anders dan dertig jaar geleden, ook qua inrichting. Vandaar ook mijn volgende vraag: je bent verantwoordelijk voor de nieuwbouw van je school. Houd je daarbij ook al rekening met toekomstige ontwikkelingen? 

Dat anders denken is nog wel een uitdaging, er ligt al een Programma van Eisen dat anderhalf  jaar geleden is opgesteld. Maar natuurlijk proberen we nieuwe ontwikkelingen te integreren, zodat we flexibel kunnen omgaan met ruimtes en digitale examens ook mogelijk zijn. Er komt bijvoorbeeld ook een Science Lab. 

Genoeg te doen dus. Ik wens je succes met de nieuwbouw en ik hoop dat je daarna ook weer toekomt aan lesgeven. 

Dank je Pieter, en wat het CvTE betreft hoop ik dat we ook met jouw opvolger straks doorgaan op de ingezette weg: docenten blijven betrekken bij de centrale examens en de bekendheid van het CvTE nog verder vergroten.