29 oktober staan we in de stemhokjes. Eerder dan regulier en met veel grote uitdagingen. Daarna hebben we een nieuwe Kamer en begint de vorming van een nieuw kabinet. Uiteraard zijn we als College voor Toetsen en Examens (CvTE) benieuwd wat het ons gaat brengen. Zowel in als buiten ons werk. Maar ik wil het tot ons werk beperken. Al is het een deel van alle uitdagingen die een kabinet heeft; onderwijs en examens zijn belangrijk en we willen kwalitatief goede examens blijven leveren. En natuurlijk de kwaliteit van de doorstroomtoets of -toetsen borgen.
Wat betreft de examens in het voortgezet onderwijs is essentieel dat we de samenhang houden met de vernieuwingen in het curriculum en de kerndoelen. Leerlingen die de komende jaren onderwijs krijgen op basis van die vernieuwingen doen hun examen pas over enkele jaren. We werken aan die vernieuwing van die examens met docenten en partners als SLO en Stichting Cito. Dat vergt continuïteit en een lange adem. Ook moeten we balans houden en weer versterken tussen de schoolexamens en de centrale examens. Die vernieuwing moet op beide plekken plaatsvinden. Daarnaast gaan we door met het programma digitalisering.
Wat betreft de centrale examens in het mbo is het adviesrapport van de expertgroep “Nieuwe taaleisen MBO” in bespreking. We hebben daarop onze zienswijze gegeven. We zien goede mogelijkheden voor een vernieuwd centraal examen. Dat vernieuwde examen kan goed aansluiten bij de uitgangspunten van de expertgroep. Het kan meer geïntegreerd worden met en aansluiten bij de beroepspraktijk van de mbo-er. We zouden het wel als centraal examen willen behouden, complementair aan de instellingsexamens. Daarnaast vinden we een doorlopende leerlijn primair onderwijs (po) naar voortgezet onderwijs (vo) naar mbo van belang. Nu de conceptdoelen voor po en vo er liggen sluit het goed aan om SLO de opdracht te geven ook de kerndoelen en het examenprogramma voor Nederlandse taal in het mbo te ontwikkelen.
En dan de doorstroomtoets. Een onderwerp dat veel in discussie is geweest de afgelopen twee jaar en nog steeds. In aansluiting op de kamermotie Rooderkerk wordt deze maand de notitie “Verkenning van scenario’s met tijdpad voor de afname van 1 doorstroomtoets” afgerond en aangeboden aan de staatssecretaris. Besluitvorming daarover zal naar verwachting nog in de huidige kabinetsperiode plaatsvinden. Al kan ik niet de impact van de eind september aangenomen motie om ook wereldkennis op te nemen in de doorstroomtoets inschatten.
Voor de komende jaren is van belang dat er een langetermijnevaluatie van de wet doorstroomtoetsen voorzien is in 2028, dat er volop gewerkt wordt aan de implementatie van de nieuwe kerndoelen en dat de inspectie (in het kader van de herziening van de onderzoekskaders in 2027) zich bezint op het gebruik van die toetsresultaten. Onze wens om niet te veel functies aan de doorstroomtoets te koppelen kreeg eind september de wind in de rug door de aangenomen kamermoties. In de eerste plaats door die van de kamerleden Rooderkerk en Hertzberger die de doorstroomtoets alleen als ondersteunend aan het schooladvies willen zien. In de tweede plaats door de aangenomen motie van kamerlid Stoffer die pleit voor alternatieve oplossingen voor toezicht op de kwaliteit van scholen (en dus niet via de doorstroomtoets).
Al deze ontwikkelingen vragen continuïteit en voorspelbaarheid en daarvoor zouden wij graag de ruggensteun van de nieuwe kamer en het nieuwe kabinet hebben. Zodat we kwalitatief goede examens behouden; ook in de komende jaren.